Op het meerdaagse festival Wildeburg drukte een lange rij van weckpotten met opgeraapte peuken van de editie het jaar ervoor je met je neus op de feiten. Wanneer zien we eindelijk het probleem in van sigarettenpeuken, waarin duizenden toxische chemicaliën zitten – waaronder arseen en zware metalen – en die bovendien moeilijk op te rapen zijn?
Het probleem
Dit peukenprobleem beperkt zich natuurlijk niet alleen binnen de hekken van de festivalterreinen. Je hoeft maar op een willekeurige plek op straat of in de goot te kijken en je ziet tientallen peuken liggen. Vaak gebeurt het achteloos, maar het dumpen van een sigaret op straat is niet zonder gevolgen. Volgens het Belgische recyclebedrijf wecircular.be worden in België alleen al dagelijks 30 miljoen peuken weggegooid, kost iedere weggegooide peuk 500 liter water en duurt het 15 jaar voordat een peuk volledig verteerd is.
Ook zorgen de oranje kontjes voor vervuiling van ons water en het leven dat zich daar bevindt. Uit een onderzoek waar peuken in een aquarium waren gegooid, bleek dat na 96 uur de helft van de vissen was overleden. Je kan je wel voorstellen dat de miljoenen peuken die ieder jaar in de Amsterdamse grachten worden gedumpt het onderwaterleven niet veel goeds doen. Daarnaast zijn de stoffen nicotine en cotinine zelfs door geavanceerde waterzuiveringsinstallatie niet volledig te filteren en komen ze zo in ons ‘schone’ water terecht. Gooi je sigarettenpeuk daarom ook niet in de gracht of in een waterput.
Vervuilende tabaksindustrie
Sigaretten zijn trouwens niet alleen aan het eind van hun levenscyclus schadelijk voor het milieu. De tabaksteelt en -productie is volgens de Food and Agriculture Organization van de Verenigde Naties ‘één van de meest milieuvernietigende landbouwactiviteiten’. Volgens dit artikel van Vrij Nederland uit 2017 wordt tabak op intensieve wijze geteeld en niet geroteerd met andere gewassen. “Dit maakt tabak kwetsbaar voor ongedierte en ziekten, wat weer grote hoeveelheden chemicaliën vraagt om de plantjes te beschermen. Veel van deze chemicaliën zijn zo schadelijk voor mens en milieu, dat ze verboden zijn in welvarende landen – een belangrijke reden waarom tabak juist in ontwikkelingslanden wordt geteeld.” Ook kost de grote vraag naar sigaretten veel landbouwgrond: 4,3 miljoen hectare (iets groter dan Nederland) in 124 landen. Hiervoor worden gigantische stukken bos gekapt, en ontbossing is weer één van de grootste veroorzakers van klimaatverandering.
De enige oplossing
Een kleine stap naar een oplossing voor het peukenprobleem zouden kleine geurloze peukenkokers kunnen zijn die voorkomen dat peuken in de natuur terecht komen, zoals deze pocket ashtrays van BIC. LITTI is een initiatief van studenten van de NLH Hogeschool: een aansteker en asbak in één. Ondertussen heeft de festivalmarkt veel interesse getoond in het product en kijken de studenten hoe ze aan deze vraag kunnen voldoen.
Maar ook dan moeten de peuken ergens heen en vaak belanden ze alsnog op de vuilnisbelt waar hun toxische chemicaliën in het grondwater sijpelen. De beste oplossing voor mens en milieu is natuurlijk stoppen met roken. Als je het niet voor je eigen gezondheid doet, dan misschien voor de gezondheid van de wereld waarin je leeft.